A jemi gati pë revolucioni egjelbër të çelikut?

Bota do të dukej shumë ndryshe pa çelik. Nuk ka hekurudha, ura, biçikleta apo makina. Nuk ka lavatriçe apo frigorifer.

Shumica e pajisjeve mjekësore dhe mjeteve mekanike të avancuara do të ishin pothuajse të pamundura për t’u krijuar. Çeliku është thelbësor për ekonominë rrethore, dhe megjithatë disa politikëbërës dhe OJQ vazhdojnë ta shohin atë si një problem dhe jo një zgjidhje.

Shoqata Evropiane e Çelikut (EUROFER), e cila përfaqëson pothuajse të gjithë industrinë e çelikut në Evropë, është e angazhuar për ta ndryshuar këtë dhe po bën thirrje për mbështetjen e BE-së për të vendosur 60 projekte të mëdha me karbon të ulët në të gjithë kontinentin deri në vitin 2030.

 “Le të kthehemi te bazat: çeliku është natyrshëm rrethor, 100 për qind i ripërdorshëm, pafundësisht. Është materiali më i ricikluar në botë me 950 milionë ton CO2 të kursyer çdo vit. Në BE ne kemi një normë të vlerësuar riciklimi prej 88 për qind”, thotë Axel Eggert, drejtor i përgjithshëm i EUROFER.

Produktet e fundit të çelikut janë vazhdimisht në zhvillim. “Ka më shumë se 3,500 lloje çeliku dhe mbi 75 për qind – më të lehta, me performancë më të mirë dhe më të gjelbër – janë zhvilluar në 20 vitet e fundit. Kjo do të thotë se nëse Kulla Eifel do të ndërtohej sot, do të na duheshin vetëm dy të tretat e çelikut të përdorur në atë kohë”, thotë Eggert.

Projektet e propozuara do të zvogëlojnë emetimet e karbonit me më shumë se 80 milion ton gjatë tetë viteve të ardhshme. Kjo barazohet me më shumë se një të tretën e emetimeve të sotme dhe është një ulje prej 55 për qind krahasuar me nivelet e vitit 1990. Neutraliteti i karbonit është planifikuar deri në vitin 2050.

Inovacioni i vazhdueshëm në prodhimin e çelikut gjithashtu lejon që produktet në sektorë të tjerë – si automobila apo energjia – të jenë më efikase, duke reduktuar gjurmën e tyre të karbonit me gjashtë herë mesatarisht, sipas një studimi të vitit 2013.

Ndryshimet klimatike dhe ulja e emetimeve të CO2 kanë qenë në axhendën e prodhuesve evropianë të çelikut për një kohë. Gjatë dekadës së fundit, ka pasur një shtytje vendimtare në kërkimin dhe zhvillimin e teknologjive të reja që ose do të ulin emetimet ose do të zëvendësojnë materialet me bazë karboni dhe burimet e energjisë me burime të rinovueshme. Megjithatë, EUROFER beson se politikat evropiane – në veçanti qasja më e shpejtë në hidrogjen dhe burimet e rinovueshme, si dhe financimi për inovacionin dhe mbrojtjen e forcuar të rrjedhjeve të karbonit – janë duke mbetur prapa.

Sipas Eggert, nevojitet një përpjekje e madhe për të dekarbonizuar çelikun. “Proceset aktuale të prodhimit janë përmirësuar me kalimin e kohës, por tani ato kanë arritur kufijtë e tyre termodinamikë.”

Teknologjia inovative për revulucionin e gjelbër

Futja e teknologjive inovative që do të lejojnë kalimin nga lëndët djegëse fosile në materialet e gjelbra do të përbëjë revolucionin më të madh në prodhimin e çelikut që nga lindja e industrisë. Aktualisht, ekzistojnë katër rrugë teknologjike premtuese për ta arritur këtë, siç identifikohet në raportin e BE-së për prodhimin e çelikut neutral ndaj klimës në Evropë.

• Së pari, rruga e optimizuar e furrës së shpërthimit, e cila redukton emetimet e karbonit nëpërmjet kapjes, ruajtjes dhe përdorimit.
• Së dytu, metoda tjetër është reduktimi i drejtpërdrejtë i mineralit të hekurit, duke përdorur gaz ose hidrogjen në vend të qymyrit.
• Së treti, rruga e tretë bazohet në reduktimin e shkrirjes, e cila mundëson shndërrimin e mineralit të hekurit direkt në çelik.
• Së fundi, rruga e elektrolizës, e cila, në këtë fazë, është në një nivel më të ulët të gatishmërisë teknologjike.

Skrapi i çelikut do të luajë gjithashtu një rol në rritje: tashmë sot 43 për qind e prodhimit të çelikut të BE-së vjen nga çeliku i ricikluar i bërë në furrat e fuqizuara nga energjia elektrike. Megjithatë, miliona tonë eksportohen aktualisht nga BE-ja në vendet me standarde më të ulëta mjedisore.

“Nuk ka teknologji mbizotëruese apo më të mirë. Përkundrazi, ato mund të kombinohen në shumë mënyra. Nisja e tyre do të varet nga kushtet lokale, të tilla si aksesi dhe disponueshmëria e energjisë dhe burimeve me kosto konkurruese, dhe ekzistenca e infrastrukturës së ruajtjes së energjisë dhe karbonit, “thotë Eggert.Këtu hyjnë në lojë politikat e BE-së. “Nevojat e vlerësuara për financim për zbatimin e 60 projekteve tona me karbon të ulët deri në vitin 2030 arrijnë në 85 miliardë euro, nga të cilat 31 miliardë euro do të ishin investime kapitale dhe 54 miliardë euro në shpenzime operative. Për sa i përket energjisë, do të kemi nevojë për më shumë se 150 TWh energji elektrike ‘të pastër’, gjysma e së cilës nevojitet për prodhimin e hidrogjenit”, thotë ai. Ky është dyfishi i konsumit vjetor të energjisë elektrike të Belgjikës.

Disa projekte çeliku me karbon të ulët fillimisht parashikuan zëvendësimin e qymyrit me gaz në pritje të disponueshmërisë në shkallë të gjerë të hidrogjenit, por lufta shkatërruese në Ukrainë ka rrezikuar rolin e mundshëm të gazit si lëndë djegëse tranzicioni. “Tani industria e çelikut do të ketë nevojë për më shumë hidrogjen që nga dita e parë, por si të kalojmë masivisht nga qymyri dhe gazi në hidrogjen të gjelbër brenda viteve të ardhshme pa asnjë infrastrukturë të disponueshme?”, pyet Eggert.

Deri më tani, pyetjet e tij janë lënë të pazgjidhura nga politikëbërësit e BE-së, si dhe shqetësimet e tij rreth rritjes së çmimeve të energjisë dhe karbonit, për të mos përmendur mungesën e lëndëve të para, të cilat mund të rrezikojnë investimet në teknologjitë e pastra. “Mbrojtja e forcuar nga rrjedhjet e karbonit, qasja në energjinë e gjelbër të përballueshme dhe mbështetja më e shpejtë e financimit janë elementë kyç për t’i bërë politikat e BE-së dhe ato kombëtare me të vërtetë të përshtatshme për një dekarbonizim industrial të suksesshëm,” thotë ai.

Sipas mendimit të EUROFER, mjeti kryesor i financimit të Sistemit të Tregtimit të Emisioneve të BE-së (ETS), Fondi i Inovacionit, është dëshmuar të jetë i pamjaftueshëm. Fondi ishte i mbushur me aplikime dhe kërkesat arritën dhjetëfishin e buxhetit të disponueshëm të BE-së.

Si rezultat, Eggert po bën thirrje për alokime kalimtare falas për të shpërblyer investimet e reja në teknologjitë e reja, të paktën në vitet e para, kur ato futen në shkallë industriale.

“Rregullat për standardet duhet të pasqyrojnë transformimin gradual të sektorit dhe të sigurojnë një periudhë më të gjatë tranzicioni për të lejuar kompanitë e çelikut të thjeshtojnë burimet financiare për projektet me karbon të ulët,” thotë ai. “Pritja e investimeve kapitale prej 30 miliardë eurosh në vetëm tetë vjet dhe në të njëjtën kohë heqja e alokimeve falas nuk do të mbështesë vendimet për investime në favor të Evropës. Objektivi duhet të jetë heqja e emetimeve, jo aftësia investuese e kompanive.” Mbetet për t’u parë nëse BE është gati të përmbushë ambiciet klimatike të industrisë së çelikut./BBGreen

Burimi: www.euronews.com