Në Mesdhe përfundojnë mbi 200,000 tonë plastikë çdo vit

Më shumë se 200,000 tonelata plastikë përfundojnë në Mesdhe çdo vit, ka njoftuar Bashkimi ndërkombëtar për ruajtjen e Natyrës (IUCN), me një paralajmërim të rreptë se kjo sasi do të dyfishohet deri në vitin 2040 nëse nuk merren masa të rëndësishme.

Raport i ri i IUCN-së, “Mediteran: Mare plasticum”, bazuar në studimet në terren dhe përdorimin e metodologjisë së ngulitjes së materialit plastik detar, vlerëson se 33 vende mesdhetare hedhin 229,000 tonë plastikë në det çdo vit, më shumë se 500 kontejnerë transporti.

Deri në 94 përqind të plastikës përfundon në det si rezultat i menaxhimit të dobët të mbeturinave dhe depozitohet në shtratin e detit në formën e mikroplastikës, ose grimcave më të vogla se pesë milimetra.

IUCN vlerëson se ndoshta 3.5 milionë tonë plastikë janë grumbulluar në Mesdhe.

“Ndotja plastike mund të dëmtojë ekosistemet tokësore dhe detare dhe biodiversitetin në planin afatgjatë. Kafshët detare mund të ngatërrohen në mbeturina plastike ose t’i gëlltisin ato dhe përfundimisht të vdesin nga lodhja dhe uria. Përveç kësaj, mbeturinat plastike lëshojnë kimikate në mjedis që mund të jenë të dëmshme për ekosistemet dhe shëndetin e njeriut, veçanërisht në një det gjysmë të mbyllur si Mesdheu ”, tha Minna Epps, drejtoreshë e Programit global detar dhe polar të IUCN-së.

Prijnë Egjipti dhe Italia…

Egjipti hedh më shumë plastikën në det në sasi absolute, rreth 74 mijë tonë në vit, e ndjekur nga Italia 34 mijë tonë dhe Turqia 24 mijë tonë në vit, kryesisht për shkak të menaxhimit të dobët të mbetjeve dhe popullsisë së madhe që jeton në bregdet.

Mirëpo, për frymë, Mali i Zi hedh më shumë mbeturina, tetë kilogramë për frymë në vit, pasuar nga Shqipëria, Bosnjë-Hercegovina dhe Maqedonia Veriore, secila me tre kilogramë.

Kroacia gjithashtu kontribuon në ndotjen me gjysmë kilogram për person në vit, e cila ndan vendet e 17 dhe 18 me Slloveninë, tregon raporti.

Përveç mbetjeve më të mëdha plastike, rreth 13,000 ton grimca të vogla plastike ose mikroplastike hyjnë në Mesdhe çdo vit.

Gjysma e saj përbëhet nga grimca pluhuri gome, një e treta e tekstileve, rreth 12 përqind e topave të vegjël plastikë nga produktet kozmetike dhe rreth dy përqind e fishekëve plastikë.

Ndër pesë vendet që hedhin mikroplastikën më individualisht, tre janë nga Ballkani Perëndimor. Montaza afër Aleksandrisë hedh 1912 tonë mikroplastikë në Mesdhe çdo vit, Roma 1809 ton, Podgorica 1662, Tiranaë 1123 dhe Shkupi 1029 ton, thotë raporti.

Të menaxhohen më mirë mbeturinat

Sipas skenarit mesatar, IUCN-ja parashikon që deri në vitin 2040, vendet mesdhetare mund të hedhin deri në 500,000 tonë plastikë në vit në det.

“Qeveritë, sektori privat, institucionet kërkimore, industritë dhe konsumatorët duhet të punojnë së bashku për të ridizajnuar dhe miratuar modele të qëndrueshme të konsumit dhe për të përmirësuar menaxhimin e mbeturinave për të mbyllur rubinetin plastik,” tha drejtori i qendrës për bashkëpunimit mesdhetar të IUCN -së, Antonio Troya.

IUCN e sheh potencialin më të madh për zvogëlimin e mbetjeve plastike në përmirësimin e menaxhimit të mbeturinave.

Nëse menaxhimi i mbeturinave do të përmirësohej sipas praktikave më të mira vetëm për njëqind qytetet e para në listën e gjenerimit të mbetjeve plastike, 50,000 tonë më pak plastikë do të hidheshin në Mesdhe çdo vit.

Një ndalim i përdorimit të qeseve plastike në Mesdhe mund të kontribuojë po aq, thotë raporti./bbgreenkosova

Burimi: Hina
Foto: Pixabay