Nuk duhet vëmendje vetëm ndaj pandemisë por edhe ndaj klimës
Kujdesi ndaj COVID-19 u përqëndrua në “ rrafshimin e kurbës” , ngadalësimin e përhapjes së virusit dhe rritja e kujdesit shëndetësor. E njëjta logjikë duhet të zbatohet për veprimet klimatike, duke rrafshuar kurbën e emetimeve të karbonit dhe gjurmën tonë më të gjërë ekologjike, në mënyrë qe të kemi kohë për të ndërtuar sisteme të qëndrueshme.
Derisa bota përqëndrohet në krizën COVID-19, ndryshimi i klimës vazhdon të përparojë. Pasojat janë shkatrruese dhe bëhen gjithnjë e më shumë. Nuk ka dyshim se katastrofat natyrore po rriten në frekuencë dhe intensitet si rezultat i ndryshimit të klimës. Vetëm këtë vit, Australia u përball me zjarret record shkatrruese.
Vendet e Afrikës Lindore kanë luftuar me shpërthimin më të keq të karkalecave të shkretetirës në dekada. Ishujt Solomon, Vanuatu, Fixhi dhe Tonga u goditën nga një ciklon tropical i një kategorie 5. Evropa është hedhur në erë nën një vale rekorde të nxehtësisë. Filipinet janë përballur me përmbytje të mëdha dhe sezon tajfunëve.
Shumë rreziqe paralajmërojnë shkenctarët, ka të bëjë me virusin COVID-19 në sistemin e kujdesit shëndetësor, varfërfimin e burimevee të reagimit ndaj urgjencës dhe minimizimin e aftësisë së njerëzve për t’iu përmbajt distancimit shoqëror. Do të përkeqësohen si nga kriza e përhapur ekonomike ashtu edhe nga pabarazitë e gjata socio-ekonomike si brenda vendeve ashtu edhe nëpër rajone.
Muajt e pandemisë duke vazhduar edhe tani kujdesin dhe në një mënyrë frenimin kjo situate ka ndikuar tek njerëzit ndaj mjedisit. Veturat private kanë qëndruar të parkauara, fabrikat kanë zvogëluar operacionet dhe termocentralet ndaluan së djeguri qymyr. Dhe si rezultat emetimet e dioksidit të karbonit kanë rënë ndjeshëm – madje duke u rikthyer në nivelet e vitit 2010. Nëpër shumë qytete është ulur niveli i ajrit të ndotur dhe me shumë gëzim është pritur pamja e qiellit blu .
Ndërsa në raport me kafshët e egra ato shihen që lëvizin nëpër shumë qyttete kur ka kohë nuk janë pare. Zhvillime të tilla kanë shqyer narracionin se pandemia dhe është duke i dhënë nënës tokë një pushim shumë të nevojshëm. Por pavarësisht kësaj të vërtete, ky pushim do jetë i shkurtër për të ndryshuar trajektoren tone afatgjatë të klimës.
Pandemia është duke paralizuar ekonominë, përkeqëson pabarazinë dhe mbaron (ose zgjat) jetën e njerëzve. Dhe kjo nuk mund të shihet si një shans që planeti të “marrë frymë” ose ta quajmë në maksimum një bekim mjedisor. Kjo sigurisht nuk është një rrugë automatike për dekarbonizim të shëndetshëm dhe të drejt. Por kjo nuk do të thotë se panedmia nuk mund të nxis përparimin.
Sigurimi i një të ardhme më të shëndetshme, më të qëndrueshme dhe më të drejt- nuk mund të arrihet nga kriza dhe katastrofa të tjera , por ajo mund të arrihet vetëm me dekarbonizimin gradual, të qllimshëm dhe të planifikuar dhe me ndërtim gjithëpërfshirës. Planet e rimbkembëjes COVID-19 dhe paketat stimuluese ekonomike që propozohen nga qeveritë, bizneset dhe organizatat ndërkombëtare janë një vendim i mire për të filluar.
Pandemia ka zbuluar se sa keq janë të paapërgatitur sistemet tona shëndetësore në të gjitha format, qoft rritja afatshkurtër e infeksioneve apo pasojat afatgjata të ndryshimit të klimës. Ndërsa qeveritë investojnë në përmirësimin dhe forcimin e sistmeve shëndetore, ato duhet të përfshijnë objektivat e adabtimit dhe lehësimet të klimës. E njëjta vlen edhe për investimet, si publike ashtu edhe private në rritjen e rezistencës.
Siç kanë argumentuar autoritetet globale të shëndetit dhe mbrojtësit e mjedisit , drejtuesit dhe vendimmarrësit të sigurojnë që të gjitha aspektet e rimkëmbjes së COVID-19 “të jenë të shëndetshme dhe të gjelbërta”, mundet të bëhet një “normalitet i ri” post –pandemik, të mbrohet palaneti dhe të gjithë njerëzit e saj. Pandemia dhe ndryshimi i klimës janë sfida globale, pa marrë parasysh kufijtë politikë, bashkëpunimi ndërkombëtar është thelbësor.
Koneferenca e Komebeve të Bashkuara për Ndryshimin e Klimës (COP26) që duhej të mbahej në Skoci në ktëtë nëntor është shtyer në 2021. Por kjo nuk do të lejohet të pengojë përparimin.
Burimi : project-syndicate.org