Ukraina “shporta e bukës së Evropës” me kosto mjedisore nga pushtimi rus

Ukraina dërgon më shumë se 40 për qind të eksporteve të saj të grurit dhe misrit në Lindjen e Mesme dhe Afrikë, rajone që tashmë kanë probleme me mungesën e ushqimit dhe mund të përballen me paqëndrueshmëri të mëtejshme si rezultat i çdo ndërprerjeje. Një pjesë e madhe e këtyre eksporteve vijnë nga rajonet lindore të kërcënuara të vendit dhe luftimet që shtrihen përtej zonave të kontrolluara nga separatistët mund të rrisin pasigurinë ushqimore, paralajmëruan Kombet e Bashkuara.

Konflikti i vazhdueshëm ka jehonë përtej Ukrainës, pasi vendi i njohur si “shporta e bukës së Evropës” është një furnizues kryesor i të korrave për kombet në mbarë botën.

“Ndërprerja e rrjedhës së drithit nga rajoni i Detit të Zi do të rrisë çmimet dhe do t’i shtojë më shumë karburant inflacionit të ushqimit në një kohë kur përballueshmëria e tij është një shqetësim në të gjithë globin pas dëmit ekonomik të shkaktuar nga pandemia Covid-19”, tha në një deklaratë David Beasley drejtori ekzekutiv i Programit Botëror të Ushqimit.

Frika nga katastrofa mjedisore në Ukrainë nuk është e re dhe është ndjerë thellësisht në pjesët e vendit më të ekspozuara ndaj konfliktit që filloi në 2014 dhe ka vrarë tashmë mbi 13,000 njerëz. Ukraina Lindore, një zonë e njohur si Donbas, është shumë e industrializuar ku edhe para luftës njihej si një nga rajonet më të ndotura të vendit. Ajo luftoi për t’u marrë me mbetjet toksike nga një histori e minierave të qymyrit, metalurgjisë dhe prodhimit kimik; pas fillimit të luftës, shumë prej fabrikave të saj që operonin u detyruan të mbylleshin, duke rritur rrezikun se ato do të ndotin mjedisin ndërsa lënguan.

Vitet e luftës tashmë kanë degraduar infrastrukturën ujore të rajonit dhe kanë ndotur lumenjtë lokalë. Furnizimi me ujë është ndërprerë në shumë pika gjatë luftimeve, duke i bërë detyrat thelbësore si gatimi, pirja dhe larja e duarve një “sfidë të përditshme”, sipas UNICEF, agjencia e Kombeve të Bashkuara për mirëqenien e fëmijëve. Organizata ka regjistruar më shumë se 450 raste të dëmtimit ushtarak të infrastrukturës ujore në rajon që nga viti 2016, raportoi Politico; Javën e kaluar dhjetëra qytete humbën qasjen në ujë pasi një tubacion u dëmtua nga bombardimet.

Në rajonet e kontrolluara nga separatistët, degradimi i infrastrukturës së ujërave të zeza ka dërguar ujëra të zeza të patrajtuara në lumin Donetsk, duke paraqitur rreziqe shëndetësore për njerëzit që mbështeten në të për furnizimin e tyre me ujë. Dhjetra miniera që përmbajnë material radioaktiv dhe metale të rënda si zhiva, plumbi dhe arseniku, të cilat natyrshëm mbushen me ujë që duhet të pompohet, u braktisën, duke i lejuar ato të përmbyten dhe të ndotin potencialisht ujërat nëntokësore.

Në vitin 2018, Kombet e Bashkuara raportuan se konflikti në Donbas kishte shkatërruar të paktën 530 mijë hektarë tokë, duke përfshirë 18 rezervate natyrore. Pjesa më e madhe e kësaj u dogj në më shumë se 12 mijë zjarre pyjore që shpërthyen pranë zonës së luftimit, disa prej të cilave besohet se ishin shkaktuar nga sulmet e artilerisë./BBGreen

University of Sandiego