Ndryshimi i klimës do të sjellë sfida të reja për menaxhimin e ujit të larjes
Pjesa e ujit tw larjws me cilësi të shkëlqyeshme në Evropë është rritur nga 53% në 1991 në 85% në 2019, falë veprimeve lokale të drejtuara nga legjislacioni detyrues Evropian. Një raport i ri i Agjencisë Evropiane të Mjedisit (EEA) tregon se si përmirësimi i cilësisë së ujit të larjes mund të shërbejë si model për legjislacionin dhe menaxhimin e suksesshëm mjedisor.
Raporti i EEA Menaxhimi i ujit të larjes në Evropë: Sukseset dhe sfidat ’tregon historinë e suksesit të përmirësimeve në cilësinë e ujit të larjes që nga prezantimi i Direktivës së BE-së për Ujin e Banjës në 1976, ndërsa identifikon gjithashtu sfidat për menaxhimin e ardhshëm të ujit të banjës.
Në Evropë dhe në shumë pjesë të tjera të botës, cilësia e ujërave bregdetare, lumenjve dhe liqeneve zakonisht degradohet nga shekulli i 19-të e më tej, kryesisht për shkak të qyteteve në rritje dhe industrive që shkarkojnë ujëra të patrajtuara. Gjatë shekullit të 20-të, rritja e përdorimit të pesticideve dhe plehrave kimikë në tokën bujqësore i shtohet kësaj ndotjeje.
Sidoqoftë, politika dhe menaxhimi mjedisor evropian ka përmirësuar në mënyrë dramatike cilësinë e ujit të larjes në të gjithë Evropën gjatë 40 viteve të fundit. Larja e sigurt tani është e mundur në shumë kryeqytete evropiane, duke përfshirë Amsterdamin, Berlinin, Budapestin, Kopenhagën, Londrën, Rigën dhe Vjenën, vëren raporti. Investimet e konsiderueshme në impiantet e trajtimit të ujërave të ndotura urbane dhe përmirësimet në rrjetet e kanalizimeve kanë qenë masat kryesore pas këtij suksesi.
Të dhënat e EEA tregojnë se numri i vendeve të larjes të monitoruara nën Direktivën e Ujit të Banjës është rritur nga rreth 7,500 në 1990 në më shumë se 22,000 në 2019. Nga 1991 në 2019, pjesa e vendeve të larjes me cilësi të mjaftueshme të ujit është rritur nga 74% në më shumë se 95% dhe pjesa e vendeve me cilësi të shkëlqyeshme të ujit nga 53% në 85%.
Cilësia e ujit të larjes në Evropë po përmirësohet dhe sot larja është e mundur edhe në disa zona të shumë urbanizuara. Raporti paralajmëron se ndryshimi i klimës do të sjellë sfida të reja për menaxhimin e ujit të larjes, për shembull, për shkak të ngritjes së niveleve të detit, stuhive më të shpeshta dhe më të forta, rritjes së rrjedhës së lumit ose mungesës së ujit. Ndotja e lëndëve ushqyese dhe kimike, si dhe ndotja e plastikës gjithashtu mbeten probleme që kërkojnë veprim më të fortë.
Sfondi
Të gjithë Shtetet Anëtare të BE-së, plus Shqipëria dhe Zvicra, monitorojnë vendet e tyre të larjes sipas parashikimeve të Direktivës së BE-së për Ujin e Banjës. Vlerësimi i cilësisë së ujit të larjes sipas Direktivës së Ujit të Banjës përdor vlerat e dy parametrave mikrobiologjikë: Enterokokët e zorrëve dhe Escherichia coli.
Legjislacioni specifikon nëse cilësia e ujit të larjes mund të klasifikohet si “e shkëlqyeshme”, “e mirë”, “e mjaftueshme” ose “e dobët”, në varësi të niveleve të baktereve fekale të zbuluara. Kur uji klasifikohet si “i dobët”, Shtetet Anëtare të BE duhet të marrin masa të caktuara, të tilla si ndalimi i larjes ose këshillimi kundër tij, dhënia e informacionit për publikun dhe ndërmarrja e veprimeve të përshtatshme korrigjuese.
Ndotja e ujit nga bakteret fekale vazhdon të përbëjë rrezik për shëndetin e njeriut, veçanërisht nëse gjendet në vendet e ujit të larjes. Notimi në plazhe ose liqene të ndotura mund të rezultojë në sëmundje. Burimet kryesore të ndotjes janë ujërat e zeza dhe kullimi i ujit nga fermat dhe tokat bujqësore. Një ndotje e tillë rritet gjatë shirave të mëdha dhe përmbytjeve për shkak të tejmbushjes së ujërave të zeza dhe ujit të ndotur të kullimit duke u larë në lumenj dhe dete./BB Green Kosova
Burimi & Foto : Agjencia Europiane e Mjedisit