Ky vend po humbet 36 milionë pemë në vit

Një studim i vitit të kaluar i shërbimit pyjor i SHBA-së, tregon humbjen e 36 milionë pemë në vit në pjesë urbane dhe rurale në një periudh pesë vjeçare. Pemët në qytetin amerikan  po zvogëlohen. Nga vitit 2009 në 2014 rënia ëshë 1%.

Pemët ulin temperaturat e ditëve të verës deri ne 10 gradë sipas një studimi të fundit.

David Nowak shkencëtar i larte i Shërbimit Pyjor i SHBA-së dhe bashkautor i studimit tha se  nëse vazhdohet kështu “ qytetet do të bëhen më të ngrohta, më të të ndotura dhe përgjithësisht më të pashëndetshme për banorët”.

Nowak thotë se më shumë se 80 % e popullësis amerikane jetojnë në zona urbane, dhe shumica amerikane jetojnë në rajone të pyllëzuara gjatë brigjeve të lindjes dhe perendimit.

Ai shtoi se ka arsye të ndryshme se përse drunjtë po humbin ndër to janë tornado, zjarret, insektet dhe sëmundjet mirëpo një arsye kryesore sipas tij është që njerëzit mund ta kontrollojnë këtë zhvillim të ndjeshëmm por nuk e bëjnë.

“Sa herë që vendosim një rrugë poshtë, vendosim një ndërtesë dhe presim një pemë ose shtojmë një pemë, kjo jo vetëm që prek atë vend, por prek rajonin”.

Studimi vendosi një vlerë në humbjen e pemëve bazuar në rolin e pemëve në heqjen e ndotjes së ajrit dhe ruajtjen e energjisë.

Vlera e humbur arriti në 96 milionë dollarë në vit.

Nowak rendit 10 përfitime që pemët i ofrojnë shoqërisë:

Ulja e nxehtësisë: Pemët ofrojnë hije për shtëpitë, ndërtesat e zyreve, parqet dhe rrugët, temperaturat e sipërfaqes ftohëse. Ato gjithashtu marrin dhe avullojnë ujin, duke ftohur ajrin përreth tyre.

Reduktimi i ndotjes së ajrit: Pemët thithin karbonin dhe largojnë ndotësit nga atmosfera.

Reduktimi i emetimeve të energjisë: Pemët zvogëlojnë kostot e energjisë me 4 miliardë dollarë në vit, sipas studimit të Nowak.

Përmirësimi i cilësisë së ujit: Pemët veprojnë si filtra uji, duke marrë ujë të pist sipërfaqësor dhe thithin azot dhe fosfor në tokë.

Reduktimi i përmbytjes: Pemët zvogëlojnë përmbytjen duke thithur ujë dhe duke zvogëluar rrjedhjen në përrenj.

Reduktimi i zhurmës: Pemët mund të devijojnë zërin, një arsye që do t’i shihni ato në autostradat që rreshtohen, përgjatë gardheve dhe midis rrugëve dhe lagjeve. Ato gjithashtu mund të shtojnë tinguj përmes zhurmës së shpendëve dhe erës që fryn nëpër gjethe, zhurma që kanë treguar përfitime psikologjike.

Mbrojtja nga rrezatimi UV: Pemët thithin 96% të rrezatimit ultravjollcë, thotë Nowak.

Estetikë e përmirësuar: Pyetni ndonjë agjent të pasurive të patundshme, arkitekt ose planifikues të qytetit: Pemët dhe mbulesa e gjetheve përmirësojnë pamjen dhe vlerën e çdo prone.

Shëndeti i përmirësuar i njeriut: Shumë studime kanë gjetur lidhje midis ekspozimit ndaj natyrës dhe shëndetit më të mirë mendor dhe fizik. Disa spitale kanë shtuar pamje të pemëve dhe mbjelljet për pacientët si rezultat i këtyre studimeve. Mjekët madje përshkruajnë shëtitje në natyrë për fëmijë dhe familje për shkak të provave që ekspozimi i natyrës ulë presionin e gjakut dhe hormonet e stresit. Dhe studimet kanë shoqëruar që jetojnë pranë zonave të gjelbëra me nivele më të ulëta të vdekjes.

Habitati i jetës së egër: Zogjtë mbështeten në pemë për strehim, ushqim dhe fole. Në të gjithë botën, pyjet sigurojnë një larmi të madhe të jetës së kafshëve.

Nowak thotë se ne mund të hartojmë dhe menaxhojmë planin e pemëve në qytetet tona për të ndihmuar “të ndikojmë në ajër, të ndikojmë në ujë, të ndikojmë në mirëqenien tonë”.

Pyjet urbane posaçërisht kanë nevojë për ndihmën tonë për të zëvendësuar pemët e vjeshtës. Për dallim nga zonat rurale, është shumë e vështirë për pemët të ripopullojnë veten në një mjedis të qytetit me aq shumë trotuar dhe asfalt.

Mbroni atë që keni: Nowak thotë se hapi i parë është kujdesi për pemët në pronën tuaj.

Edukoni veten për pemët dhe përfshiheni: Shumë qytete kanë ordinanca pemësh që kërkojnë të mbrojnë pemët shumë të vjetra, domethënëse. Ju mund të përfshiheni duke marrë pjesë në mbledhjet e këshillit të qytetit. Ju gjithashtu mund të ndihmoni qytetin tuaj të mbjellë pemë duke u bashkuar me grupet lokale jofitimprurëse, raporton CNN /BBGreenKosova/

 edition.cnn.com Foto: CNN